خودکارآمدی و رفتارهای ارتقاء‌ دهنده سلامت زنان سنین باروری شهر شیراز در سال 1392

مقدمه: رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت، فعالیت ­­هایی هستند که جهت نگهداری و یا افزایش سطح سلامت و خود شکوفایی فرد صورت می ­گیرند. فاکتورهای فردی، رفتاری و اجتماعی در ایجاد رفتارهای سالم نقش دارند. یکی از این عوامل خودکارآمدی است. لذا مطالعه­ حاضر، به بررسی خودکارآمدی و رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت زنان سنین باروری شهر شیراز در سال 2013 پرداخته است. مواد و روش­ ها: در مطالعه مقطعی حاضر 392 نفر از زنان سنین باروری(49-15 ساله) شهر شیراز از طریق روش نمونه­ گیری خوشه ­ای چندمرحله ­ای در سال 1392 شرکت کردند. ابزار جمع­آوری اطلاعات پرسش نامه چهار قسمتی شامل اطلاعات فردی-جمعیتی، سوالات مربوط به رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت، خودکارآمدی و حمایت اجتماعی بود. ارتباط بین متغیرها با استفاده از آزمون­ های تی­ تست مستقل، واریانس یک ­طرفه، همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره بررسی گردید. یافته­ های پژوهش: میانگین و انحراف معیار سن پاسخگویان مطالعه 89/8±91/30 سال است. اکثر زنان(6/79 درصد)، خودکارآمدی متوسط و بالایی داشتند. میانگین و انحراف معیار نمره رفتار سلامتی زنان 82/12±69/53 (میانگین 0 تا 100) است که در گروه ­های مختلف، متغیر می باشد. مطالعه در حوزه سلامت، خودکارآمدی، تاهل، حمایت اجتماعی با متغیر وابسته رابطه معناداری را نشان می ­دهند. در مدل نهایی متغیرهای مستقل 44 درصد متغیر وابسته را تبیین کردند(R2=0.44). از میان متغیرهای سن، وضعیت تاهل، وضعیت اشتغال، تجربه بیماری، مطالعه در حوزه سلامت، هویت طبقاتی، حمایت اجتماعی، تحصیلات و میزان استفاده از وسایل ارتباط جمعی، خودکارآمدی مهم ترین عامل تاثیرگذار بر رفتار ارتقاء دهنده سلامت می ­باشد. بحث و نتیجه­ گیری: خودکارآمدی مهم ترین عامل تاثیرگذار بر پیگیری رفتارهای سلامت محور و شیوه زندگی سالم است. از این رو سیاستگزاران باید با توجه به اهمیت این بعد اجتماعی-روانی، تلاش برای ارتقاء خودکار آمدی را از طریق افزایش برنامه های فرهنگی در برنامه ریزی ­های نظام سلامت و ارتقاء سطح آگاهی­ های مردم مدنظر قرار دهند.